Ενδοαρθρικές Εγχύσεις (Κορτικοειδή, Υαλουρονικό, Χονδροϊτίνη, Κολλαγόνο)
Με την πρόοδο της τεχνολογίας και την αυξανόμενη γνώση για την παθογένεση της οστεοαρθρίτιδας η ιατρική έρευνα εστιάζεται στην επιβράδυνση της νόσου και στην προαγωγή της σύνθεσης νέου χόνδρου. Η έρευνα αυτή είχε ως αποτέλεσμα την αναγνώριση ουσιών που προστατεύουν τον αρθρικό χόνδρο και προάγουν τη σύνθεση παραγόντων που επιβραδύνουν την καταστροφή της άρθρωσης. Οι ουσίες αυτές είναι το υαλουρονικό οξύ, η γλυκοσαμίνη και η θειική χονδροϊτίνη. Οι δυο τελευταίες κυκλοφορούν ευρέως ως συμπληρώματα διατροφής σε διάφορες μορφές και περιεκτικότητες.
Το υαλουρονικό οξύ παρασκευάζεται ως ενέσιμο σκεύασμα (υαλουρονικό νάτριο) για έγχυση μέσα σε αρθρώσεις (ενδοαρθρική ένεση). Σήμερα παράγωγα του χρησιμοποιούνται επίσης στην οφθαλμολογία και στην πλαστική χειρουργική. Χρησιμοποιείται για πάνω από 10 χρόνια και έχει χορηγηθεί σε πάνω από 1εκατ. ασθενείς με εξαιρετική ασφάλεια.
Το υαλουρονικό οξύ υπάρχει στο φυσιολογικό αρθρικό υγρό και συνεισφέρει στην λίπανση και τη διατήρηση του υγιούς χόνδρου. Στην οστεοαρθρίτιδα όμως η σύσταση του και η ποσότητα του στο αρθρικό υγρό αλλοιώνεται με αποτέλεσμα την καταστροφή των αρθρικών επιφανειών (χόνδρος). Με την έγχυση του μέσα στη άρθρωση πετυχαίνουμε την αύξηση της λίπανσης της, και συμβάλουμε στην προστασία του χόνδρου καθυστερώντας έτσι την εξέλιξη της αρθρίτιδας .Έρευνες δείχνουν ότι οι ενδοαρθρικές ενέσεις υαλουρονικού νατρίου πιθανόν να έχουν και αναλγητική δράση όπως και οι ενέσεις κορτιζόνης.
Τα πρώτα σκευάσματα υαλουρονικού νατρίου παρασκευάζονταν από ιστούς ζωικής προέλευσης ενώ σήμερα είναι βιοτεχνολογικά προϊόντα καλλιέργειας κυττάρων (Highly Purified Hyaluronan –HPH), γεγονός που μειώνει στο ελάχιστο την πιθανότητα αντίδρασης του οργανισμού στην ουσία.
Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορα σκευάσματα με διαφορετική σύσταση και προέλευση. Συνήθως χορηγούνται σε 3 ή 5 εβδομαδιαίες εγχύσεις αναλόγως της περιεκτικότητας της ένεσης αλλά η χορήγηση με μία μόνο ένεση πυκνότερων σκευασμάτων κερδίζει έδαφος. Αυτός ο τρόπος χορήγησης μειώνει στο ελάχιστο τις όποιες πιθανότητες μόλυνσης της άρθρωσης και βεβαίως την ταλαιπωρία του ασθενή ενώ το κόστος είναι περίπου το ίδιο.
Η διαδικασία είναι απλή και γίνεται στο χώρο του ιατρείου. Μετά την έγχυση ο ασθενής πρέπει να αποφύγει έντονη καταπόνηση του γόνατος, όπως πολύωρη ορθοστασία ή περπάτημα για 24-48 ώρες. Η δράση του υαλουρονικού ποικίλει από 6 έως 12 μήνες και η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί αναλόγως του αποτελέσματος. Η λήψη άλλων φαρμάκων δεν είναι αντένδειξη για την ενδοαρθρική έγχυση υαλουρονικού.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι οι ενέσεις έχουν καλύτερο αποτέλεσμα σε αρχόμενη ή μετρίου βαθμού οστεοαρθρίτιδα.. Μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στην μείωση κατανάλωσης των αντιφλεγμονωδών φαρμάκων με αποτέλεσμα να μειώνονται οι σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες τους. Τα αντιφλεγμονώδη μπορεί να παρουσιάσουν σημαντικές παρενέργειες όπως διάβρωση του στομάχου (γαστρορραγίες), επηρεασμό της αρτηριακής πίεσης ακόμη και να προκαλέσουν μη αναστρέψιμες νεφρικές βλάβες.
Υπάρχει γενικότερα μια επιφύλαξη στη χρήση των ενδοαρθρικών ενέσεων υαλουρονικού νατρίου και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η δράση τους δεν είναι άμεση. Ένα 40% των ασθενών παρουσιάζει βελτίωση των συμπτωμάτων του στην 1η εβδομάδα, ενώ μετά την 3η το ποσοστό ανεβαίνει στο 80%.
Βεβαίως οι ενέσεις υαλουρονικού δεν είναι πανάκεια και δεν προσφέρει οριστική θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας. Η δυνατότητα όμως να χορηγήσουμε στον ασθενή ικανοποιητική ποσότητα υαλουρονικού με μία μόνο ένεση, το καθιστά ένα καλό θεραπευτικό μέσο που βοηθά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και απομακρύνει χρονικά τις χειρουργικές επεμβάσεις. Αυτός άλλωστε είναι και ο σκοπός μας στη αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας, η καθυστέρηση ή και αποφυγή αν είναι δυνατόν μιας μεγάλης χειρουργικής επέμβασης.
Το κολλαγόνο είναι η δομική πρωτείνη σε ποσοστό περιεκτικότητας μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη πρωτεϊνη στο ανθρώπινο σώμα (5-6% του βάρους του ανθρώπου). Όλες οι ενδαρθρικές και εξωαρθρικές δομές των αρθρώσεων σχηματίζονται αουσιαστικά από κολλαγόνο. η ιδιότυπη διάταξη των ινιδίων στο σχηματισμό ινών κολλαγόνου, εγγυάται στη δομή μεγάλη δύναμη από την άποψη της:
- Αντοχής
- Αντιεπεκτατικότητας
- Ασυμπιεστότητας
- Πλαστικότητας
- Ελαστικότητας
- Ικανότητας στρέψης
- Αντοχής στο φορτίο
Το κολλαγόνο, η θεμελιώδης ουσία των οστών, των αρθρώσεων, των τενόντων, των συνδέσμων και των μυών, αποδομείται με τα χρόνια και ακόμα γρηγορότερα στην πέμπτη και έκτη δεκαετία της ζωής του ανθρώπου.Οι φλεγμονές, οι τραυματισμοί, οι αρθρίτιδες, τα μυοσκελετικά σύνδρομα (αυχεναλγία, οσφυαλγία, ισχιαλγία, γοναλγία κ.α.) αποδυναμώνουν το κολλαγόνο της πάσχουσας περιοχής και αυτό το γεγονός επιδεινώνει την πάθηση, εμποδίζοντας την ίαση και επιβραδύνοντας τελικά την αποθεραπεία.
Πλέον, το κολλαγόνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί με τοπική έγχυση στην πάσχουσα περιοχή, θεραπεύοντας με φυσικό τρόπο και χωρίς παρενέργειες. έτσι επιτυγχάνουμε πολύ γρήγορη αποκατάσταση ακόμα και σε περιοχές που υποφέρουν από θλάσεις, τενοντίτιτιδες, τραυματισμούς και αθλητικές κακώσεις, όπου απαιτείται η κατά το δυνατόν συντομότερη επιστροφή στη δραστηριότητα. Επιπλέον σε συνδυασμό με το Υαλουρονικό οξύ αποτελεί ένα ισχυρό όπλο στην αντιμετώπιση της αρχόμενης και μέσου βαθμού οστεοαρθρίτιδος της άρθρωσης του γόνατος.